ΩΡΑΙΟΣ… ΟΣΕΛΙΝ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 25/04/2016 11:25
Ωραία θα περάσουμε, θα δεις ! Αφού, το ξέρεις, εμείς πάμε κάθε χρόνο. Θα πιούμε και τα τσιπουράκια μας μετά, τι άλλο θες; Μην το σκεφτείς καθόλου.
Δεν το σκεφτόμουνα καθόλου. Ήθελα από μικρό παιδί να πάω, αλλά δεν έτυχε. Όταν ξεκίνησα στο θέατρο και νάθελα να πάω δεν μπορούσα. Είχα παράσταση συνήθως τέτοια μέρα.
Για την Έξοδο του Μεσολογγίου ο λόγος, τη λιτανεία που γίνεται κάθε χρονιά στη μνήμη των αγωνιστών, τη νύχτα του Σαββάτου του Λαζάρου.
Πάντα με συγκινούσε η Έξοδος, αυτή η πράξη έσχατης απελπισίας.
Από τα τέλη Απριλίου του 1825 ο Κιουταχής ξεκίνησε τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου, με μεγάλο στρατό. Προσπάθησε να αποκλείσει τον ανεφοδιασμό της πόλης από στεριά και θάλασσα. Οι πολιορκημένοι ήρθαν σε συνεννόηση με τον Καραϊσκάκη ΄΄ο οποίος διεξήγαγε πόλεμο φθοράς στα νώτα του στρατεύματος του Κιουταχή, αναγκάζοντας τον να περάσει σε θέση άμυνας΄΄, αλλά στα τέλη του 1825 κατέφθασε ο Ιμπραήμ, με νέο στράτευμα ισχυρό και η πολιορκία ξανάρχισε σφοδρότερη.
Ο Μιαούλης με τον στόλο του κατάφερνε, παρά τις δυσκολίες, να ανεφοδιάζει το Μεσολόγγι και η άμυνα των πολιορκημένων άντεχε, αλλά τον Μάρτιο του 1826 η κατάσταση άλλαξε δραματικά. Οι Τούρκοι κατέλαβαν τις στρατηγικής σημασίας νησίδες της λιμνοθάλασσας κι ο ελληνικός στόλος δεν μπορούσε πια να ανεφοδιάσει την πόλη. Οι πολιορκημένοι βρέθηκαν σε απελπιστική κατάσταση.
Η πείνα θέριζε. Κυριολεκτικά. Οι πολιορκημένοι, γυναίκες και παιδιά, τραυματίες και γέροντες, αλλά και οι ίδιοι οι μαχητές σιτίζονταν με φύκια, δέρματα, ποντίκια και γάτες ! Κατέρρεαν. Κατέρρεαν κυριολεκτικά. Έφτασαν σε οριακό σημείο εξαθλίωσης. Απάνθρωπη η συνθήκη. Τρομακτική. Ασφυκτική.
Δεν πήγαινε άλλο. Αποφασίσανε την έξοδο. Οι τουρκοαιγύπτιοι τους την είχανε στημένη και τους έσφαξαν. Μονάχα χίλιοι πεντακόσιοι διασώθηκαν.
Η πτώση του Μεσολογγίου ζέστανε τις καρδιές των φιλελλήνων και επιτάχυνε τις διαδικασίες για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων για τη λύση του ελληνικού ζητήματος, που τότε έπαιρνε την κάτω βόλτα.
Οι άνθρωποι της τέχνης έγραψαν, ζωγράφισαν, τραγούδησαν, εμπνεύστηκαν από το Μεσολόγγι, ήρθαν να πολεμήσουν μερικοί.
Ήθελα να τιμήσω τους αγωνιστές και γω στον τόπο της θυσίας. Μαζί με εκατοντάδες Έλληνες απ΄όλες τις γωνιές της χώρας. Με δέος και συγκίνηση. Στη λιτανεία. Πήγα και βρήκα φουστανέλα και κάτι λίγα φυσεκλίκια απ΄τη νονά μου και με το σάκο ανά χείρας κατέληξα… στο ΙΕΚ για τελευταίο μάθημα πριν τις διακοπές του Πάσχα.
Είχα τη φαεινή να αξιοποιήσω παιδαγωγικά την ευκαιρία να πούμε δυο λογάκια και για το Μεσολόγγι. Εκτός μαθήματος. Έκανα Ποινικό και Εγκληματολογία, καμιά σχέση. Σκεφτόμουν όμως πως το θέμα είναι γενικής παιδείας. Και συγκινεί.
Τι θεωρείται γενική παιδεία πια στη χώρα μας κατέληξε ένα θέμα σχετικό. Κανείς δεν ήξερε γιατί επρόκειτο ακριβώς. Δυο-τρεις απ΄τους μεγάλους, τους τριανταπεντάρηδες, κάτι είχαν ακουστά. Πετάγεται ο εικοσάχρονος Γιαννάκης, μια αγαπησιάρικη φατσούλα, στον κόσμο του συνήθως, και λέει αφοπλιστικά: ΄΄Πάντως, κύριε, αν θέλετε βοήθεια πως φοριέται η φουστανέλα, να σας δείξω. Ήμουνα εύζωνας στην Προεδρική φρουρά΄΄.
Ομολογώ πως δεν του τόχα, έχει πολύ εφηβική εμφάνιση και διάθεση. Μου έδειξε φωτογραφίες στο κινητό, όλο καμάρι.
Ένας εύζωνας στον Άγνωστο στρατιώτη ήταν ερωτικός αντίπαλός μου σε μια ταινία του Μπουντούρη. Εγώ ήμουν ένας φωτογράφος Ιταλός, ζευγάρι ερωτικό με ένα τοπ μόντελ, μια Εγγλεζούλα, που ερωτευόταν μεν τον εύζωνα αλλά τον αναγνώριζε μόνον όταν φορούσε τη στολή του και τα λοιπά και τα λοιπά. Το ανέφερα στον Γιάννη, λέγοντας πως αν θέλει να τη δει μπορεί να την αναζητήσει στο youtube.
΄΄Πως λέγεται η ταινία, κύριε;΄΄ με ρώτησε.
΄΄Ωραίος ως Έλλην΄΄ του απάντησα.
Ξεκίνησε να σημειώνει. Με άψογη γραφή και ορθογραφία. ΄΄Ωραίος…΄΄
΄΄…ως Έλλην΄΄ επανέλαβα.
Συνέχισε να γράφει, στα τυφλά, κοιτώντας με στα μάτια ερωτηματικά.
΄΄…Οσέλιν΄΄.
΄΄Οσέλιν τι θα πει, ρε Γιάννη;΄΄ ρώτησα.
΄΄Δεν ξέρω, κύριε΄΄ μου απάντησε.
΄΄Ως… Έλλην. Δυο λέξεις΄΄.
Έγραψε ΄΄ως΄΄ και φράκαρε ξανά.
΄΄Ελλην, ρε Γιάννη, Έλλην΄΄.
΄΄Τι θα πει Έλλην, κύριε;΄΄
Όχι, δεν έκανε πλάκα. Ο Γιάννης είχε συνεχώς άγνωστες λέξεις. Και δε ρώταγε ποτέ. Αντίθετα απ΄τον Κώστα, έναν Βορειοηπειρώτη που ήρθε στην Ελλάδα έφηβος και όχι μονάχα ρώταγε αλλά και τις σημείωνε τις λέξεις με ευλάβεια. Όπως ο Σολωμός που… τις αγόραζε όταν άρχισε να γράφει Ελληνικά.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε, στα μάτια η μάνα μνέει
Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει
΄΄Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω ’γω στο χέρι;
Οπού συ μου ’γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει΄΄.
΄΄Ελεύθεροι πολιορκημένοι΄΄. Απρίλης 1826. Μεσολόγγι. Μανάδες και πολεμιστές απελπισμένοι. Όλη του τη ζωή ο Σολωμός πάλευε να τελειώσει αυτό το ποίημα αλλά δεν ήξερε καλά τη γλώσσα. Του λείπανε λέξεις.
Στη ΄΄Γυναίκα της Ζάκυθος΄΄, ανολοκλήρωτο κι αυτό, ο Σολωμός κατέγραψε με τρόπο συγκλονιστικό την άλλη οπτική, την ασυγκίνητη. Άλλη ιδεολογική διάσταση. Άλλη νεοελληνική συνείδηση. Ενώ οι άντρες πολιορκημένοι πολεμούσαν, Μεσολογγίτισσες πρόσφυγες κατέφυγαν στη Ζάκυνθο ζητώντας, ντροπαλά, ανθρωπιά και συμπαράσταση, ΄΄πανιά για τους λαβωμένους΄΄.
΄΄Και τι σας έλειπε, και τι κακό είδετε από τον Τούρκο;… Σας είπα εγώ ίσως να χτυπήστε τον Τούρκο, που ερχόστενε τώρα σε με να μου γυρέψετε; … Αύριο πέφτει το Μισολόγγι, βάνουνε σε τάξη την Ελλάδα τη ζουρλή οι βασιλιάδες εις τους οποίους έχω όλες μου τις ελπίδες΄΄ αντέταξε στις Μεσολογγίτισσες η Γυναίκα της Ζάκυθος, ΄΄έχθρισσα θανάσιμη του έθνους΄΄. Και τις έδιωξε κακήν κακώς από το σπιτικό της.
Για να τα γράψει όλα αυτά ο Σολωμός, με αυτή την αμεσότητα που έχει ο λόγος ο προφορικός, ο λαϊκός, κάθε φορά που μάθαινε μια λέξη που δεν ήξερε, που τον βοηθούσε να εκφραστεί, αντάμειβε εκείνον που την έλεγε. Δεν ήξερε καλά Ελληνικά ο εθνικός μας ποιητής. Μέχρι τα εικοσιτέσσερα έγραφε στα Ιταλικά. Η λαχτάρα του όμως να τραγουδήσει κι αυτός την επανάσταση ήταν τέτοια και τόση που στα εικοσιπέντε του ο ΄΄Υμνος΄΄ ήταν έτοιμος.
΄΄Απ΄τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά…΄΄
Έλληνας, Γιάννη. Έλληνας.
Υ.Γ. ΄΄Μπολιβάρ, είσαι ωραίος σαν Έλληνας΄΄ έγραφε ο Εγγονόπουλος, στα χρόνια της Αντίστασης, για να εμψυχώσει τους αγωνιστές. Όχι, δεν δήλωνε εθνικισμό ούτε ελληνολατρεία. Ο Μπολιβάρ ήταν ο ηγέτης των κινημάτων ανεξαρτησίας στη Νότια Αμερική, τις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης.
΄΄Θα χρειαστούν ηρωικές προσπάθειες από τους Έλληνες για να ανακτήσουν την εθνική τους κυριαρχία΄΄ δήλωσε η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ. Το επανέλαβε και ο επικεφαλής του Eurogroup για να το εμπεδώσουμε.
Ασφυκτική η πολιορκία.