ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΤΙΣ ΒΡΟΧΕΣ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 20/05/2016 10:50
Γενέθλια κι αγόρασα σκοινί,
τον κόμπο μου τον έχω φτιάξει πρόχειρα,
παραληρώντας πάνω στο σκαμνί,
στον τελευταίο ρόλο του αυτόχειρα.
Πίσω μου τίποτα, τίποτα στο μέλλον,
μονάχα η κηδεία των ψηλών καπέλων.
Γενέθλια και φτύνω τις ευχές,
σοκολατάκια στήνω για ικρίωμα,
ελπίζω με τις πρώτες τις βροχές,
να ξεχαστώ και `γω και το σημείωμα.
Πίσω μου τίποτα, τίποτα στο μέλλον
μονάχα η κηδεία των ψηλών καπέλων.
Γενέθλια ΄86. Τα τελευταία σου. ΄΄Ελπίζω με τις πρώτες τις βροχές να ξεχαστώ και γω και το σημείωμα΄΄. Δεν ξέρω αν αληθινά αυτό ευχόσουνα ή αυτό πίστευε ο Κώστας Τριπολίτης που έγραψε -στη μνήμη σου- τους στίχους. Αυτό συνέβη όμως. Ούτε μια φωτογραφία σου δεν κατάφερα να βρω στο διαδίκτυο. Μονάχα μια ομαδική. Από παράσταση.
Πρώτη φορά σε είδα στην ΄΄Ιστορία του Αλή Ρέντζο΄΄ του Μάρκαρη με το ΄΄Ελεύθερο Θέατρο΄΄ το 1971, ήμουνα μαθητής ακόμα στο σχολείο και σεις πιτσιρικάδες που μόλις είχατε τελειώσει τη Σχολή. Ήταν ομαδική δουλειά, δεν σε ξεχώρισα. Συντονιστής παράστασης ο Σπύρος Βραχωρίτης. Τον ακολούθησες αργότερα στον Βόλο, μακριά από τα εμπορικά κυκλώματα.
Όχι, δε σε ήξερα προσωπικά. Για σένα όμως μου μίλαγε η Μίρκα η Γεμεντζάκη, παίζατε μαζί, έτσι σε γνώρισα. Και ήρθα και σας είδα στη ΄΄Γυναίκα της Ζάκυνθος΄΄, στον τελευταίο σου ρόλο, λίγο πριν κουραστείς και φύγεις.
Και ναι, μου έκανες εντύπωση. Φλεγότανε μετέωρη η ύπαρξή σου. ΄΄Κι εσηκώθηκα και επήα οπίσω από τον καθρέφτη και είδα τη γυναίκα της Ζάκυνθος που εκρεμότουνα και εκυμάτιζε΄΄ έλεγες. Και μετά… πέρασες μέσα απ΄τον καθρέφτη.
Μια φράση της Υβόννης της Μαλτέζου σε μια παλιότερη συνέντευξή της, που διάβασα στο διαδίκτυο τυχαία, ήταν η αφορμή γι αυτό το κείμενο. Ό,τι θέλει να πεθάνει το πετάω, ήταν ο τίτλος. Δεν αναφέρεται σε ανθρώπους φυσικά. Μιλάει για το ξεσκαρτάρισμα. Στο θέατρο και στη ζωή. Επρόκειτο να παίξει μια ποιήτρια-αυτόχειρα που κάνει απολογισμό ζωής.
΄΄Είχατε ποτέ κάποια εμπειρία αυτοκτο¬νίας στο στενό σας περιβάλλον;΄΄ ρωτάει ο δημοσιογράφος
΄΄Ναι, το 1986, όταν αυτοκτόνησε ο Νίκος Σκυλοδήμος, συμμαθητής μου στη Σχολή του Εθνικού και μετέπειτα συνάδελφος στο Ελεύθερο Θέατρο. Ο Νίκος κρεμά¬στηκε από τους σωλήνες του καλοριφέρ στην κουζίνα του σπιτιού του την ημέρα των γενεθλίων του, στις 16 Μαΐου 1986. Ήταν μια πολύ καθοριστική εμπειρία που μας συγκλόνισε. Εγώ ευτυχώς δεν έχω φτάσει σ’ αυτό το σημείο. Φυσικά το σκέφτηκα, κατά και¬ρούς, όπως όλοι οι άνθρωποι, αλλά απ’ τη στιγμή που γέννησα το παιδί μου και μετά δεν μου ξαναπέρασε απ’το μυαλό. Λένε ότι, αν κρατηθείς απ’ την αγάπη, ίσως να μη φτάσεις ποτέ στην αυτοκτονία, αν κι έχουμε παραδείγματα που δεν μπόρεσαν να κρατηθούν ούτε από εκεί΄΄.
Εσύ δεν μπόρεσες να κρατηθείς ούτε από κει. Κι έφτυσες τις ευχές τη μέρα που συμπλήρωσες τα 38 σου χρόνια. Πρώτη αντίκρισε το θέαμα η μάνα σου. Εκείνη βρήκε το σημείωμα.
Ελπίζω με τις πρώτες τις βροχές….
Ο Σκυλοδήμος πίστευε στην συλλογικότητα. Ήτανε στην παρέα των παιδιών που ίδρυσαν το ΄΄Ελεύθερο Θέατρο΄΄ γι αυτόν κυρίως το λόγο. Ανάμεσά τους ο Μηνάς ο Χατζησάββας, ο Γιώργος ο Σαμπάνης, ο Δημήτρης ο Καμπερίδης, που έφυγαν πρόωρα κι αυτοί αλλά όχι ως αυτόχειρες ούτε και τόσο νέοι όσο εκείνος.
Το ΄΄Ελεύθερο Θέατρο΄΄ ήταν ένας ΄΄ομαδικός βηματισμός προς την ουτοπία΄΄, λέει ο Γιώργος Κοτανίδης, ιδρυτικό μέλος κι αυτός. Ήταν μια ΄΄φωτιά με μεγάλες φλόγες΄΄ όπου ΄΄οι πιο ευαίσθητοι κι ίσως οι πιο ταλαντούχοι΄΄ έγιναν παρανάλωμα ενώ οι πιο επιτήδειοι, που εντάχθηκαν στο θίασο πολύ αργότερα, όχι μόνο ΄΄παρουσιάζουν το ΄΄Ελεύθερο Θέατρο΄΄ στα βιογραφικά τους ως δική τους δημιουργία΄΄ αλλά επιπλέον ΄΄όταν πια έγιναν εξουσία στο χώρο, φέρθηκαν στους υπόλοιπους, στους ΄΄καμμένους΄΄ ή στους αιθεροβάμονες, σαν νικητές απέναντι σε ηττημένους, επιδεικνύοντας πολλές φορές ένα μίσος που έφτανε τα όρια της εξόντωσης΄΄.
Ίσως να μην αισθάνονταν και τόσο νικητές που έγιναν αυτό που άλλοτε σάρκαζαν, ποιος ξέρει;
Τον περασμένο Αύγουστο, κάποιοι αφαίρεσαν την προτομή του Νίκου Σκυλοδήμου από το Δημοτικό Θέατρο Βόλου. Είχε προηγηθεί και άλλο πλιάτσικο όπου είχαν αφαιρέσει κάθε μεταλλικό στοιχείο που μπορεί να πουληθεί. Το θέατρο παρατημένο... μπρούτζινη η προτομή…
Με τις πρώτες τις βροχές ξεχάστηκε κι αυτό.
Ο Σκυλοδήμος, κρίνοντας από τις επιλογές του, μάλλον δε θάθελε να γίνει προτομή. Ίσως το άδειο βάθρο να κάνει πιο αισθητή την απουσία του. Ίσως το άδειο βάθρο να κάνει πιο αισθητή την απουσία εκείνων που δε θέλησαν να γίνουν εξουσία, που δε θέλησαν να καταντήσουν… νικητές και θλιβεροί, ποιος ξέρει;
Με τις πρώτες τις βροχές…
Υ.Γ. ΄΄Δαιμονικό ταλέντο΄΄ σε θεωρούσε ο Μάρκαρης. ΄΄Αληθινά πρωτοπόρο΄΄, ΄΄τον πιο παθιασμένο και δουλευταρά΄΄ συνάδελφό του ο Κοτανίδης. Αν ανέβαζαν και μια φωτογραφία σου στο διαδίκτυο…
Αφιερωμένο στον Αλέξανδρο που βιάστηκε κι αυτός πολύ να φύγει. Πάρα πολύ. Στα 19. Γύρευε το τηλέφωνό σου, είπε ο Φώτης, ήθελε να μιλήσετε. Μαθητές μου και οι δυο. Αν είχαμε μιλήσει… Τον κόμπο ακόμα να τον λύσω. Εκεί θα μείνει.