«ΟΙΔΙΠΟΔΑΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Τρίτη, 20/05/2025 22:21
Υπάρχουν κάποιες παραστάσεις που προκαλούν σοκ και δέος στον θεατή. Ο Οιδίποδας Τύραννος, του Σοφοκλή, είναι από τα πιο αγαπημένα, πολυανεβασμένα και δημοφιλή έργα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας σε όλον τον κόσμο. Ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα απόλυτης ακρίβειας και εσωτερικής δύναμης με άριστη πλοκή του μύθου, άρτια οργάνωση των επιμέρους σκηνών, εξαίρετη ηθογραφία και στιχουργική δεξιοτεχνία, τέλεια αξιοποίηση της περιπέτειας, της αναγνώρισης και της κλιμάκωσης της τραγικής ειρωνείας.
Αδιαμφισβήτητα, ο Οιδίποδας είναι το αρχέτυπο της αναμέτρησης με την αλήθεια σε μία διαρκή εσωτερική περιπλάνηση, με στόχο τη σταδιακή απογύμνωση από τις βεβαιότητες και τις ταυτότητες. Στο πρόσωπό του, καθρεφτίζεται η αγωνία για τη γνώση της ύπαρξης.
Αυτή τη φορά, παρουσιάζεται με τη μορφή μονολόγου από έναν σύγχρονο Ραψωδό. Η Σοφία Αντωνίου σκηνοθετεί τον Χάρη Χαραλάμπους-Καζέπη σε μία μοναχική διαδρομή αυτογνωσίας, που γίνεται βίωμα, κοινή εμπειρία. Και η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να ειπωθεί η ιστορία αυτή, με τρόπο που να μας αφορά στο εδώ και τώρα, με βάθος, μελέτη και ουσία και όχι σαν μια στείρα, επιφανειακή εκσυγχρόνιση. Αυτό σημαίνει τόλμη, ειλικρίνεια και γενναιότητα σε ένα θεατρικό πεδίο απόλυτης έκθεσης. Ο μύθος του Οιδίποδα γίνεται απλώς το όχημα για να λειτουργήσει το αρχαίο δράμα επικοδομητικά.
Πρόκειται για την ιστορία ενός άνδρα που αναζητά την αλήθεια του, προσπαθώντας να κατανοήσει ποιος είναι, με όποιο κόστος. Η διαδικασία της αυτογνωσίας αποδεικνύεται επίπονη και απελευθερωτική, συνάμα. Χώρος δράσης, το υποβλητικό βιομηχανικό κτίριο της Φίατ στο Κουκάκι και χρόνος το παρόν. Εδώ, περιπλανιέται ο Οιδίποδας, ανάμεσα στους θεατές, σαν απόκληρος της κοινωνίας, σαν παλλόμενο σώμα σε υπαρξιακή κρίση. Ένας ρακένδυτος αφηγητής, χαμένος στη δίνη της σύγχρονης πόλης και στον εσωτερικό λαβύρινθο της μνήμης, της ενοχής, της αλήθειας. Απόλυτα μυσταγωγική η διαδικασία, όπου τα πάντα (σκηνοθεσία, χώρος, σκηνικά, κοστούμι, φωτισμοί, μουσική) συνηγορούν στην ουσιαστική μέθεξη, αυτήν καθ' αυτήν.
Η σκηνοθετική προσέγγιση της Σοφίας Αντωνίου συνδυάζει με σεβασμό, ευαισθησία και πλήρη ισορροπία τον αρχαίο λόγο, τη μουσική και μια σύγχρονη αισθητική σε μια ολοκληρωμένη σκηνική πρόταση. Η παράσταση, αριστοτεχνικά δομημένη, γίνεται ψίθυρος, ανάσα, κραυγή σε ένα τοπίο υπαρξιακής πυκνότητας, όπου ο θεατής γίνεται αυτομάτως κοινωνός. Ο λόγος του Οιδίποδα, στη ρέουσα «μουσική» μετάφραση του Κ.Χ. Μύρη, φαντάζει επικίνδυνα οικείος, χωρίς εντυπωσιασμούς και πυροτεχνήματα. Και βεβαίως, η συναρπαστική μουσική της Ecati, η λειτουργική, λαβυρινθώδης σκηνογραφία και το κοστούμι της Μαριλένας Καλαϊτζαντωνάκη, οι υπαινικτικοί φωτισμοί της Μαρκέλλας Μανωλιάδη συντρέχουν και συνέχουν το όλον.
Η ερμηνεία του Χάρη Χαραλάμπους-Καζέπη είναι με μία λέξη: συγκλονιστική! Ένας άθλος, που ξεχειλίζει άκρατο ταλέντο, στοχοπροσήλωση, δουλειά. Ένα masterclass υποκριτικής ικανότητας που καθηλώνει μυαλό και ψυχή. Περνά από τον έναν ρόλο στον άλλο δεξιοτεχνικά και όλοι οι χαρακτήρες εναλλάσσονται ακέραιοι μπροστά μας. Βουτά στο απόλυτο σκοτάδι με τέτοια ένταση, ειλικρίνεια και σωματικότητα για να αναδυθεί τελικά στο φως της εξιλέωσης, της κάθαρσης. Διαλύεται και ξαναγεννιέται μέσα στο ίδιο σώμα. Δε χορταίνεις να τον ακούς και να τον βλέπεις.
Έφυγα εκείνο το βράδυ εκστασιασμένη και πλήρης. Ο λόγος του Σοφοκλή ακούστηκε στα αυτιά μου πιο ηχηρός και πιο καθάριος από ποτέ! Αυτή δεν είναι, άλλωστε, η μαγεία του θεάτρου; Να βιώσεις το απόλυτο…