Ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΕΣΑΡΗΣ ΣΤΟ ONLYTHEATER
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 16/11/2017 14:17
Ο πολυβραβευμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης Κώστας Μεσάρης μιλάει για τον ΟΙΔΙΠΟΔΑ ΤΥΡΑΝΝΟ που ανεβάζει στην Αλκυονίδα.
Ο Οιδίποδας Τύραννος του Σοφοκλή, το εμβληματικότερο, ίσως, δράμα της αρχαίας γραμματείας ανεβαίνει στην Αλκυονίδα με εσάς στον ομώνυμο ρόλο. Πώς προσεγγίζετε αυτό το τραγικό πρόσωπο;
Το έργο του Σοφοκλή «Οιδίποδας Τύραννος», για την ελεύθερη απόδοση-μετάπλασή του, από την αρχαία στη νέα γλώσσα, το εξέλαβα σαν το πρώτο μέρος ενός και μόνο έργου, με τα άλλα δύο μέρη, το έργο «Οιδίποδας στον Κολωνό» και «Αντιγόνη», σ’ αυτή τη σειρά κι ας γράφτηκαν σε διαφορετικούς χρόνους και σε άλλη σειρά, ως αυτόνομα έργα. Έτσι, φωτίζεται καλύτερα το έργο και μάλιστα στα πιο σκοτεινά του σημεία. Το έργο αυτό είναι το πρώτο δραματικό έργο που βάζει το υπαρξιακό ζήτημα του ατομικού, προσωπικού και κοινού, άκρως επιθετικού και επικίνδυνου ασυνείδητου του ανθρώπου, χιλιάδες χρόνια πριν τον Φρόυντ. Και είναι και το πρώτο αστυνομικό θρίλερ μυστηρίου, αγωνίας και τρόμου. Όμως παραμένει ζωντανό ακόμα, ως υψιπετής ποίηση ελληνικού ανθρωπιστικού πολιτισμού, άρρηκτα δεμένο, ολοζώντανα, με τη Λαϊκή Παράδοση. Αυτό το τελευταίο είναι και το κίνητρο που με έκανε να θελήσω να το μεταπλάσω και αναπαραστήσω ως βιωματικό, μουσικό, χορευτικό ορατόριο, με ακούσματα, ρυθμούς και χρώματα βιωματικά, βυζαντινά, δημοτικά και λαϊκά, σε παράσταση σημερινή, άμεση, καθημερινή, προσιτή σε όλους και με ακέραιο το μεγαλείο της ποίησης του Σοφοκλή, ως προς την αρχική της υπόσταση, τουλάχιστον. Στην παράστασή μας δεν υπάρχουν θεοί και άνθρωποι παρά μονάχα άνθρωποι χωρισμένοι σε κατεστημένο ιερατείο, κοσμικό και θρησκευτικό και πληβείοι.
Ιερατείο που συνωμοτεί σε βάρος των πολλών, υπέρ της εξουσίας των ολίγων και των συμφερόντων τους. Και πληβείοι που απομυζούνται και εξαθλιώνονται από το ιερατείο, για να εξαγοραστούν κατόπιν από αυτό, να εξαχρειωθούν και να γίνουν όχλος, όλοι εναντίον όλων, που χειραφετημένος, πότε γλύφει εκεί φτύνει και πότε φτύνει εκεί που γλύφει. Όχλος που στο τέλος γίνεται κοινωνία αλληλεγγύης, με αγάπη. Αγάπη που είναι επίπονη διαδικασία γνώσης και που είναι η μόνη αλήθεια, που επιβεβαιώνει ή αναιρεί κάθε άλλη αλήθεια. Ο Οιδίποδας είναι ήρωας ξεχωριστός, αθώος, που βλέπει μέσα από τα μάτια των άλλων, αλληλέγγυος μαζί τους και ανιδιοτελής. Όμως, όταν δέχεται να γίνει τύραννος, όχι τόσο από ματαιόδοξη εξουσιομανία, παρά από πάθος ερωτικό προς την Ιοκάστη, χάνει την αθωότητά του και τη δύναμη της αγάπης, της γνώσης, να βλέπει την ομορφιά με τα μάτια των άλλων και χαμένος στο σκοτάδι του χάους του ασυνείδητου του εγώ του, με τα φυσικά του μάτια δεν βλέπει φως, παρά μονάχα την ασκήμια πως είναι πατροκτόνος και ομόκοιτος γιος της μάνας του. Δεν αντέχει να βλέπει την ασχήμια, βγάζει τα μάτια του να δει πάλι μέσα από τα μάτια των άλλων, με τη γνώση, το φως το απολλώνειο και το μέτρο, την ομορφιά.
Τι σας ερέθισε ώστε να επαναλάβετε το ανέβασμα του Οιδίποδα;
Δεν με ερέθισε ο ρόλος του Οιδίποδα, παρά το ίδιο το έργο και η πραγματικότητα πως το Αρχαίο Δράμα ζει σαν αρχική υπόσταση πολιτισμού, και θα ζει για πάντα, άρρηκτα δεμένο με τη Λαϊκή Παράδοση. Θέλησα να κάνω μια μετάπλαση για παράσταση μουσική, χορευτική, που να φανερώνει αυτό το πράγμα.
Ποιά είναι η πιο ουσιαστική φράση του ρόλου σας, κατά τη γνώμη σας;
Η πιο χαρακτηριστική φράση για μένα είναι αυτή που λέει ο Οιδίποδας: ποιος άνθρωπος μπορεί να πάρει λόγο από ένα ξόανο, όταν ο θεός ο ίδιος δεν θέλει να μιλήσει. Σα να λέει πως απ’ τα ξόανα παίρνουν λόγο μόνο τσαρλατάνοι, απατεώνες μάντεις.
Έχετε πρωταγωνιστήσει στο θέατρο δίπλα σε διακεκριμένους ηθοποιούς όπως οι: Μινωτής, Παξινού, Χορν, Κατράκης, Αλεξανδράκης, Γεωργούλη, Καρακατσάνης, Τριανταφυλλίδη, Πατεράκη, Ανουσάκη, Χρυσομάλλης, Βουτέρης, Δεκαβάλλα, Πιατάς, κ.α. . Θα θέλατε να μοιραστείτε με εμάς κάποια μοναδική εμπειρία μαζί τους;
Θυμάμαι την απλοχεριά της κ. Παξινού που τα μοίραζε όλα στους γύρω της και την παροιμιώδη τσιγκουνιά του κ. Μινωτή: Όταν ήτανε να πληρώσει το λογαριασμό, σφύριζε και το χέρι έκανε πως έμπαινε στην τσέπη, αλλά δεν έμπαινε.