«ΑΓΡΙΟΣ ΣΠΟΡΟΣ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Τετάρτη, 22/10/2025 18:21
Μία αυθαίρετη καντίνα τοποθετημένη σε μια απόμερη επαρχιακή παραλία, συρτάρια γεμάτα απλήρωτους λογαριασμούς, κλήσεις και χρέη. Ένας πατέρας που προσπαθεί να επιβιώσει μαζί με την κόρη του κι ένα μυστήριο το οποίο ψάχνει τη λύση του.
Αυτή είναι η υπόθεση του έργου του Γιάννη Τσίρου, «Άγριος Σπόρος», όπου τρεις μόνο χαρακτήρες είναι αρκετοί για να σκιαγραφηθούν με χειρουργική ακρίβεια, οι χρόνιες παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας.
Ο Σταύρος, αυτός ο φτωχοδιάβολος, που όταν δεν σφάζει γουρούνια στο παράνομο χοιροστάσιό του, πουλάει χοιρινά σουβλάκια και χωριάτικη σαλάτα με μουχλιασμένη φέτα στους τουρίστες, αγωνίζεται να τα φέρει βόλτα, με νύχια και με δόντια.
Η κόρη του, Χαρούλα, βουλιάζει στη ζωή από την οποία προσπαθεί να ξεφύγει.
Ο Τάκης, ο νεαρός επαρχιώτης αστυνομικός, που σχετίζεται φιλικά με τον Σταύρο και τη Χαρούλα, κάνει τα στραβά μάτια στις «μικροπαρανομίες» του. Ώσπου, η εξαφάνιση ενός Γερμανού τουρίστα φέρνει τα πάνω-κάτω στις ζωές τους. Στο επίκεντρο των ερευνών θα βρεθεί ο Σταύρος, ως μοναδικός ύποπτος με πολλά παραπτώματα στην πλάτη του, γιατί έτσι βολεύει το σύστημα. Γιατί είναι άξεστος, απολίτιστος, αγροίκος, βουτηγμένος στη σαπίλα ενός διεφθαρμένου μηχανισμού, από ανάγκη για επιβίωση.
Ξαφνικά, όλο το χωριό διχάζεται με τους ντόπιους και τους ξένους παραθεριστές να καταθέτουν ότι το φυσικό τοπίο υποβαθμίζεται με την καντίνα, το χοιροστάσιο είναι εστία μόλυνσης, η γεννήτρια δημιουργεί ηχορύπανση, το αυτοκίνητό του είναι ανασφάλιστο, ότι δεν εκδίδει αποδείξεις στους πελάτες κ.ο.κ. Υποψίες, ανυπόστατες κατηγορίες, προκαταλήψεις και μισές αλήθειες, γίνονται βεβαιότητες για το «μαύρο πρόβατο» της περιοχής, αλλά τελικά μένουν μετέωρες, όταν οι έρευνες του γερμανικού επιτελείου στρέφονται προς άλλη κατεύθυνση. Η ρετσινιά όμως μένει για τον «σφάχτη» Σταύρο, ο οποίος θα ποδοπατηθεί την επόμενη, κιόλας, μέρα για να κλείσει όμορφα η υπόθεση.
Θα γίνει το εξιλαστήριο θύμα ενός κατεστημένου συστήματος με αδυναμίες και μιας κοινωνίας που κουνάει, επιδεικτικά, το δάκτυλο. Η καντίνα θα κατεδαφιστεί και το χοιροστάσιο θα κλείσει με εντολή του δημάρχου…αλλά πιο πριν έχει γκρεμιστεί κάθε ίχνος ανθρωπιάς.
Όταν έχεις ένα κείμενο διαμάντι, μία χορταστική σκηνοθεσία και τρεις παθιασμένους ηθοποιούς, τότε τίποτα δεν μπορεί να πάει λάθος. Το έργο του Τσίρου ανθίζει στα χέρια της Σοφίας Καραγιάννη. Σκηνοθετεί με δύναμη ψυχής, φαντασία, μεράκι και ουσία. Η παράσταση είναι απόκοσμα ρεαλιστική με λυρικές αποχρώσεις, που άλλοτε σε χτυπάει ορμητικά και άλλοτε σε αγγίζει σαν χάδι.
Απολύτως αληθοφανές το σκηνικό τοπίο της παράνομης καντίνας που στήνει η Γεωργία Μπούρδα, ενδεικτικά τα κοστούμια που επιμελείται η ίδια, διεισδυτικά ευφραδείς οι φωτιστικές δημιουργίες της Βασιλικής Γώγου και αποκαλυπτικό το ηχητικό μοτίβο του Νικόλα Καζάζη. Η Μαργαρίτα Τρίκκα ενορχηστρώνει την βία με ποιητικές εικόνες απαράμιλλης ομορφιάς.
Όλοι συμπράττουν τα μέγιστα για ένα συμμετρικό σύνολο δίχως αστοχίες.
Οι ερμηνείες ατόφιες, ολοκληρωμένες, άμεσες, φυσικές, που συνταράσσουν το μέσα μας, δικαιώνοντας την απήχηση του κειμένου και τη σπουδαιότητα της θεατρικής πράξης.
Παρακολουθώ την πορεία του Ηλία Βαλάση και με συγκινεί η εξέλιξή του. Τολμώ να πω ότι ο ρόλος του «Σταύρου» είναι η πληρέστερη ερμηνεία του. Ενσαρκώνει τον ήρωα γενναιόδωρα. Είναι η προσωποποίηση του άγριου σπόρου, του ανθρώπου που αδυνατεί να συμπλεύσει με την κοινωνική πραγματικότητα που τον περιβάλει, λόγω συνθηκών. Που αντιστέκεται, διαφωνεί, δεν υποτάσσεται σε κανενός είδους νόμο και κανόνα και βρίσκει λύσεις για όλα. Που είναι απόκληρος μιας κοινωνίας, εκτός εποχής αλλά μέρος του τοπίου και που στο τέλος σηκώνει στους ώμους του όλες τις ευθύνες.
Πλάι του, η Ανθή Σαββάκη ερμηνεύει τη «Χαρούλα» με νεύρο και ευαισθησία. Γίνεται ο συνδετικός κρίκος των τεκτενόμενων.
Ο Δημήτρης Μαμιός μεταβαίνει ευθύβολα από τον χαλαρό αστυνομικό, στο αυστηρό όργανο της τάξης, επιβάλλοντας το γράμμα του νόμου. Και διερωτάται: «Ποιο είδος είναι το πιο άθλιο; Αυτό που δίνει τις εντολές; Ή αυτό που τις υπακούει;»
Το έργο του Τσίρου «Άγριος Σπόρος» ευτυχεί σε αυτή την εκδοχή και με τη συγκεκριμένη διανομή. Βρίσκει εύφορο έδαφος, πολύ νερό και αναδύεται η άγρια ομορφιά του. Είναι μία σημαντική θεατρική στιγμή!