Η ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 17/11/2017 11:40
Η επταετία των συνταγματαρχών είχε καταστροφικές συνέπειες για τον πολιτισμό, με την δικτατορική κυβέρνηση του Γ. Παπαδόπουλου να επιβάλλει λογοκρισία στη μουσική, στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στα σχολεία και στα πανεπιστήμια, απαγορεύοντας και ασκώντας διαρκή έλεγχο σε κάθε μορφή τέχνης, που θα μπορούσε να αφυπνίσει τους πολίτες.
Πάνω από 800 βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων θεωρήθηκαν «επικίνδυνα» και αποσύρθηκαν από τις προθήκες των βιβλιοπωλείων, ή καταστράφηκαν ολοσχερώς. Από αυτή την παράλογη μανία δεν γλίτωσαν ούτε οι μεγάλοι μας τραγικοί, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης, ούτε ο Αριστοφάνης φυσικά. Μόνο από το 1970 επιτρέπεται και πάλι να ανεβαίνουν αρχαίες τραγωδίες.
Από τις πρώτες ενέργειες της δικτατορίας ήταν η διάλυση του ΣΕΗ, με τον Βασίλη Μεσολογγίτη, τότε πρόεδρο του σωματείου, και τον Στέφανο Ληναίο, γενικό γραμματέα, να παύονται. Στο Εθνικό θέατρο δόθηκε κατάλογος με όσα έργα κρίθηκαν κατάλληλα, ενώ απαγορεύτηκε η συμμετοχή του Αλέξη Μινωτή και της Κατίνας Παξινού σε παραστάσεις για ένα διάστημα.
Τα θεατρικά κείμενα υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο από την Επιτροπή Θεατρικών Έργων. Κάθε θίασος πρέπει να παραδίδει αναλυτικά όλα τα στοιχεία της παράστασης που σκοπεύει να ανεβάσει. Η παρακολούθηση των παραστάσεων από ασφαλίτες είναι πάγια τακτική, ώστε το καθεστώς να διασφαλίζει, αν οι αλλαγές από τη λογοκρισία τηρούνται. Πολλοί καλλιτέχνες συλλαμβάνονται και φυλακίζονται, λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων.
Όσον αφορά στη μουσική, είναι απίστευτα μεγάλος ο αριθμός τραγουδιών που κόπηκαν από τη λογοκρισία, ή οι συντελεστές τους αναγκάστηκαν να παραλλάξουν τους στίχους για να περάσουν τον έλεγχο. Η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη απαγορεύεται φυσικά και από τις θεατρικές παραστάσεις.
Την ίδια εποχή το περιοδικό «Θέατρο» του Κώστα Νίτσου έπαψε να εκδίδεται. Το ίδιο και η ετήσια έκδοση του Θεόδωρου Κρίτα, υπό τη διεύθυνση του Μάριου Πλωρίτη. Τις νευραλγικές θέσεις σε πολιτιστικούς οργανισμούς αναλαμβάνουν άνθρωποι του καθεστώτος, που ελάχιστη σχέση έχουν με το αντικείμενο.
Παρ’ όλα αυτά οι καλλιτέχνες με όποιο μέσο έχουν αντιστέκονται . Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του «Μεγάλου μας τσίρου» του Ιάκωβου Καμπανέλλη που ανεβάζει ο θίασος Καζάκου- Καρέζη και αποτελεί μια ιστορική στιγμή όχι μόνο για το θέατρο, αλλά για την ιστορία της χώρας, αφού θεωρήθηκε ως η πρώτη δημόσια αντίσταση κατά της χούντας.
Η φυγή στο εξωτερικό ήταν η μοναδική λύση για αρκετούς δημιουργούς, που συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι κι από εκεί προσπαθούσαν με τα κείμενά τους και τη δράση τους να αφυπνίσουν τους Ευρωπαίους, προκειμένου να συμβάλλουν στην αναστήλωση της δημοκρατίας.