ΤΑΣΟΣ ΝΟΥΣΙΑΣ: "Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΟΥΜΑΝΙΣΤΗΣ"
- Ημερομηνία: Τρίτη, 04/08/2015 23:05
Ο Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία του Κώστα Φιλίππογλου, ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα. Σε έναν από τους σταθμούς της παράστασης, συνάντησα τον Τάσο Νούσια, ο οποίος μιλά για τη σχέση του με τον Προμηθέα Δεσμώτη, για τον Αισχύλο, το σπουδαίο κείμενό του και τη μοίρα της Ελλάδας.
Ο "Προμηθέας Δεσμώτης"κι εσύ, αυτό το καλοκαίρι. Περιγράφεται αυτή η εμπειρία;
Δεν περιγράφεται, βιώνεται. Μία τέτοια εμπειρία σε σχέση με ένα τέτοιο κείμενο, δεν περιορίζεται σε περιγραφές. Εισχωρεί στο κύτταρο. Καταρχάς έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα σπουδαίο κείμενο. Αυτό θα πρέπει να το εκφέρεις σωστά και να περάσει στους θεατές στην ολότητά του. Όσο μπορείς.
Αυτά τα κείμενα είναι ανεξάντλητα, έτσι κι αλλιώς.
Βέβαια. Και χρόνια να δουλεύεις μαζί τους, κάθε φορά αποκαλύπτουν κομμάτια με άλλον τρόπο. Εδώ έχεις να κάνεις με έναν ήρωα που είναι αντιστασιακός, αντιεξουσιαστής και βαθιά ουμανιστής. Αυτός είναι ταυτόχρονα και θεός, δεν είναι άνθρωπος. Βρίσκεται όμως καρφωμένος για χάρη της ανθρωπότητας σε έναν βράχο σχεδόν αιώνια."
Πάρα πολύ δύσκολη η προσέγγιση, φαντάζομαι...
Ακριβώς, γιατί δεν έχεις να κάνεις με ανθρώπινη ύπαρξη. Και το έργο γενικά δεν έχει ανθρώπους μέσα, έχει θεότητες και κράτος – βία, το οποίο είναι έξω απ’ τον θεό και από τον άνθρωπο. Έχει να κάνει με τη μοίρα... έχει να κάνει με τέτοιες ποιότητες. Πάρα πολύ ουσιαστικές, που τις συναντάμε συνέχεια μπροστά μας. Αξιακές αναζητήσεις. Έφτασα μέχρι ένα σημείο. Μέχρι να τελειώσει η περιοδεία, πιστεύω ότι θα έχω ακόμη μεγαλύτερη σχέση με τον Προμηθέα. Αυτά για τον αγώνα μου...
Ένας αγώνας, ο οποίος είναι σε εξέλιξη...
Πάντα είναι σε εξέλιξη. Κάθε δεκαετία θα πρέπει να καταπιάνεσαι με τέτοια , αν δεν ...είσαι σερί μία δεκαετία μαζί τους.
Πιστεύεις ότι μέσα από το έργο αυτό, ο Αισχύλος θα μπορούσε σήμερα να μιλήσει στον σύγχρονο Έλληνα, για τη δύσκολη πραγματικότητα που ζει/ θα ζήσει;
Εγώ εύκολα παραλληλίζω την Ελλάδα ολόκληρη, ως Προμηθέα. Η χώρα κουβαλάει αυτό το βάρος... Μέχρι σήμερα, έχει μεταφέρει στην ανθρωπότητα, όλη την πολιτική γλώσσα, όλη την επιστημονική γλώσσα, όλη τη γλώσσα των Τεχνών και των Γραμμάτων και βρίσκεται σταυρωμένη αυτή τη στιγμή. Έχει δανείσει χωρίς επιτόκια το όνομά της, απ' τους μύθους της, την Ευρώπη. Έχει δανείσει τη δημοκρατία της στην Ευρώπη. Και η Ευρώπη δεν έχει το κουράγιο να πει ως νέα εξουσία - τουλάχιστον ο Δίας το παραδέχθηκε - ότι "ναι, δεν είναι democracy πια αυτό που ζω και που πράττω, είναι bankracy ή federation of banks". Ας έχει την τόλμη να το πράξει, γιατί εμείς, γι' αυτά τα κεφάλαια 2,500 χρόνια δε ζητήσαμε ούτε επιτόκιο, ούτε απολαβή πίσω. Ίσως είναι η μοίρα της Ελλάδας να δίνει τα φώτα της, και να σταυρώνεται κατά καιρούς για να φωτίζει ακόμα περισσότερο με τον αγώνα της κομμάτια της ανθρωπότητας.
Εμείς πόσο φταίμε για όλο αυτό;
Τώρα για το πόσο φταίμε ή όχι... είναι άλλες κουβέντες, που δεν αφορούν τη θεματική του Προμηθέα. Εμείς τρέχουμε με τον Προμηθέα για να προσδιορίσουμε αυτό το κομμάτι. Το κομμάτι της αξίας, του αγώνα, της αντίστασης και να μιλήσουμε για πανανθρώπινες αξίες, για πράγματα υπαρξιακά, ουμανιστικά, που έχουν σώσει την ανθρωπότητα. Έχει σώσει ένας θεός, ο δικός μας άγιος, ολόκληρη την ανθρωπότητα, που ήταν έτοιμη , μέσω του Διός, να απαλειφθεί και να εγκαθιδρυθεί ένα νέο πλάσμα συμβατό με τη δική του εξουσία, την εξουσία του Δία. Ανακαλύπτεις έτσι και την έννοια της αυτοθυσίας.
Κι ένα τελευταίο σχόλιο, μία και παρομοίασες την Ελλάδα με τον Προμηθέα. Μιλάς για μία σύγχρονη τραγωδία με τη βία της εξουσίας στο προσκήνιο;
Ναι, μπορείς να το πεις κι έτσι. Η τραγωδία έχει τεράστιο μέγεθος. Αναμετριέται με την καταγωγή της, με την καταβολή της, με μεγάλες έννοιες, και η Ελλάδα αυτή τη στιγμή αναμετριέται ξανά με τα σπλάχνα της, προσπαθώντας να βρει το βηματισμό της σε μια νέα τάξη πραγμάτων σαφώς. Τώρα το πόσο τραγική είναι η Ελλάδα... μπορεί να είναι η μοίρα της τέτοια. Και απ' τη μοίρα - όπως λέει ο Αισχύλος - κανείς δε μπορεί να ξεφύγει, ούτε ο ίδιος ο θεός.